Trong chương trình học tập của môn Ngữ văn lớp 11, học sinh sẽ tìm hiểu về văn bản Ngôi nhà tranh của Phan Bội Châu ở Bến Ngự.
Soạn bài Ngôi nhà tranh của Phan Bội Châu ở Bến Ngự
Trường Hải Tiến Giang muốn giới thiệu tài liệu Soạn văn 11: Ngôi nhà tranh của Phan Bội Châu ở Bến Ngự. Mời tham khảo ngay dưới đây.
Soạn bài Ngôi nhà tranh của Phan Bội Châu ở Bến Ngự
Trước khi đọc
Chia sẻ những điều bạn biết về cụ Phan Bội Châu, người được mệnh danh là “Ông Già Bến Ngự”.
Hướng dẫn giải:
– Quê quán: làng Đan Nhiễm (nay là xã Nam Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An).
– Phan Bội Châu là một nhà yêu nước, nhà cách mạng lớn nhất của dân tộc ta trong vòng 20 năm đầu thế kỉ XX.
– Những tác phẩm tiêu biểu: Sào Nam thi tập, Văn tế Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu niên biểu…
Đọc văn bản
Câu 1. Hình ảnh cụ Phan Bội Châu qua lời kể của Tuấn giống và khác thế nào so với những gì bạn từng hình dung về cụ trước khi đọc văn bản?
Hướng dẫn giải:
– Hình ảnh cụ Phan Bội Châu qua lời kể của Tuấn:
- “chòm râu phong phú, mắt đeo kính trắng, vòm trán cao vút tận đỉnh đầu”
- “bước đi thư thả, tay mặt chống ba toong….- tay trái hơi cong, bàn tay lấp dưới tà áo nâu dài”
- “trông cụ không khác nào một vị tiên lão da mặt hồng hào, đang bước thung dung ở dưới bóng cây”
=> Hình ảnh cụ Phan Bội Châu khá giống so với tưởng tượng về ngoại hình, phong thái.
Câu 2. Vì sao Tuấn “hoàn toàn thỏa mãn” trong ngày đầu tiên đến Huế?
Hướng dẫn giải:
Nguyên nhân: Tuấn được gặp gỡ, trò chuyện với cụ Phan Bội Châu.
Sau khi đọc
Câu 1. Tóm tắt nội dung câu chuyện được kể trong văn bản.
Hướng dẫn giải:
Tuấn cùng người bạn là Quỳnh đến thăm nhà cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự. Một căn nhà tranh ba gian giản dị. Xung quanh nhà có nhiều cây cối. Tuấn được gặp cụ Phan, nghe cụ chỉ dạy nhiều đạo lý về cuộc sống. Cụ Phan đứng nói chuyện với hai cậu nhưng vẫn không quên đi bán gạo cho bà con.
Câu 2. Theo bạn, câu chuyện này có ý nghĩa như thế nào trong việc làm ý đồ, mục đích viết tác phẩm “Tuấn – chàng trai nước Việt” của Nguyễn Vỹ.
Hướng dẫn giải:
Tác giả muốn nhân vật Tuấn trực tiếp gặp gỡ, trải nghiệm, ghi chép và dựng lên hình ảnh cụ Phan Bội Châu không phải như một nhân vật tưởng tượng, mà có thật bằng xương bằng thịt, xác thực, sinh động, có thể làm chứng tích của thời đại trong nửa đầu thế kỉ XX.
Câu 3. Tìm hiểu về cuộc đời, con người của cụ Phan Bội Châu, lưu ý các sự kiện, tư liệu có liên quan trực tiếp đến đoạn trích Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự. Từ đó, liệt kê một số sự việc, chi tiết phi hư cấu (thành phần xác định) và hư cấu (thành phần không xác định). Có thể dùng mẫu bảng dưới đây (làm vào vở):
|
Sự việc, chi tiết |
Thành phần xác định (không được hư cấu) |
Thành phần không xác định (có thể hư cấu) |
|
Cụ Phan Bội Châu và việc cụ bị thực dân Pháp giam lỏng ở Huế |
|
|
|
Cảm nhận của nhân vật Tuấn khi gặp cụ Phan Bội Châu: “Trông cụ không khác nào một vị tiền lão da mặt hồng hào, đang bước thung dung ở dưới bóng cây”. |
|
|
|
|
|
|
Hướng dẫn giải:
|
Sự việc, chi tiết |
Thành phần xác định (không được hư cấu) |
Thành phần không xác định (có thể hư cấu) |
|
Cụ Phan Bội Châu và việc cụ bị thực dân Pháp giam lỏng ở Huế |
x |
|
|
Cảm nhận của nhân vật Tuấn khi gặp cụ Phan Bội Châu: “Trông cụ không khác nào một vị tiền lão da mặt hồng hào, đang bước thung dung ở dưới bóng cây”. |
|
x |
|
Cảm nhận của nhân vật Tuấn khi gặp cụ Phan Bội Châu “Tim đập mạnh”, “trông cụ không khác nào một vị tiên lão da mặt hồng hào” |
|
x |
|
Cụ Phan Bội Châu soạn sách với nhan đề Nam Quốc Dân tu trí và Nữ Quốc Dân tu trí |
x |
|
|
Cụ sống cuộc đời thanh bạch và nhàn hạ, chỉ giao du với các bạn đồng chí già, cũng rất mến bạn trẻ, lao động, trí thức, sinh viên, học sinh ở Huế và khắp Bắc Trung Nam |
x |
Câu 4. Nêu tác dụng của việc kết hợp giữa phi hư cấu với hư cấu trong văn bản.
Hướng dẫn giải:
Tác dụng: tăng tính thuyết phục cho văn bản, truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả hơn.
Câu 5. Nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà của cụ được miêu tả qua ngôi kể nào và điểm nhìn của ai? Ngôi kể và điểm nhìn ấy có ưu thế gì so với việc dùng các ngôi kể, điểm nhìn khác?
Hướng dẫn giải:
- Ngôi kể: thứ ba
- Điểm nhìn: nhân vật Tuấn
- Ưu thế: nhân vật hiện lên một cách khách quan hơn, tạo sự liên kết giữ độc giả và nhân vật
Câu 6. Có thể xem nhân vật Phan Bội Châu và ngôi nhà tranh của cụ ở Bến Ngự trong văn bản là “chứng tích thời đại đầu thế kỉ XX” hay không? Vì sao?
Hướng dẫn giải:
- Ý kiến: có thể
- Nguyên nhân: Phan Bội Châu là một nhân vật có thật trong lịch sử, nổi tiếng trong thời đại đầu thế kỉ XX
Câu 7. Từ việc đọc hiểu đoạn trích, bạn hãy nêu một số lưu ý về cách đọc văn bản thuộc thể loại truyện kí.
Hướng dẫn giải:
- Nắm được đặc điểm của thể loại truyện kí
- Tìm hiểu về bối cảnh thời đại, nhân vật trong tác phẩm,…
- Tìm hiểu về giá trị nội dung của tác phẩm
- …
Trong chương trình học tập của môn Ngữ văn lớp 11, học sinh sẽ tìm hiểu về văn bản Ngôi nhà tranh của Phan Bội Châu ở Bến Ngự.
