Nếu bạn đang có nhu cầu đăng ký kinh doanh nhưng chưa biết nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh, hãy tham khảo bài viết sau để có sự lựa chọn phù hợp.
So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh
Doanh nghiệp là gì?
Khoản 10 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 có định nghĩa về doanh nghiệp như sau:
Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.
Hộ kinh doanh là gì?
Khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP có định nghĩa về hộ kinh doanh như sau:
Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.
Như vậy, có thể thấy rằng việc thành lập doanh nghiệp và hộ kinh doanh sẽ có sự khác nhau nhất định về chủ thể thành lập; quy mô, phạm vi hoạt động. Doanh nghiệp mang tính tổ chức và có phạm vi hoạt động lớn hơn hộ kinh doanh.
Nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh? (Ảnh minh họa)
So sánh doanh nghiệp và hộ kinh doanh theo pháp luật hiện hành
Tiêu chí |
Doanh nghiệp |
Hộ kinh doanh |
Chủ thể thành lập |
Tổ chức, cá nhân không thuộc khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020. Căn cứ Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020 |
Cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Không thuộc các trường hợp tại điểm a,b,c Điều 1; Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Căn cứ Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP |
Quy mô, phạm vi hoạt động |
Tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm. Tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh; chủ động lựa chọn ngành, nghề, địa bàn, hình thức kinh doanh; chủ động điều chỉnh quy mô và ngành, nghề kinh doanh. Tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng. Kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu. Tuyển dụng, thuê và dùng lao động theo quy định của pháp luật về lao động. Căn cứ Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020. |
Địa điểm kinh doanh là nơi hộ kinh doanh làm hoạt động kinh doanh. Được quyền kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện kể từ khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và phải bảo đảm đáp ứng các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động. Căn cứ Điều 86 Nghị định 01/2021/NĐ-CP; khoản 2 Điều 89 Nghị định 01/2021/NĐ-CP |
Số lượng lao động, thành viên |
Không có quy định về giới hạn tối đa số lượng người lao động. Tuy nhiên có quy định về số lượng thành viên sáng lập cụ thể: Doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) (Điều 46 Luật Doanh nghiệp 2020): 01 tổ chức hoặc 01 cá nhân là chủ sở hữu Doanh nghiệp TNHH hai thành viên (Điều 74 Luật Doanh nghiệp 2020): có từ ít nhất 02 đến 50 thành viên. Doanh nghiệp cổ phần (Điều 111 Luật Doanh nghiệp 2020): ít nhất 03 cổ đông, số lượng không hạn chế. Doanh nghiệp hợp danh (Điều 177 Luật Doanh nghiệp 2020): ít nhất 02 thành viên hợp danh là cá nhân, có thể thêm nhiều thành viên góp vốn. |
Hiện nay pháp luật không giới hạn số lao động mà hộ kinh doanh được phép dùng. Hộ kinh doanh có thể đăng ký theo cá nhân hoặc hộ gia đình. Trong đó, thành viên của hộ kinh doanh là những người cùng hộ khẩu. |
Điều kiện hoạt động |
Đáp ứng đủ điều kiện đầu tư kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện làm đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về đăng ký doanh nghiệp, đăng ký sửa đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, công khai thông tin về thành lập và hoạt động của doanh nghiệp Căn cứ Điều 8 Luật Doanh nghiệp 2020 |
Hộ kinh doanh được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh khi có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 82 Nghị định 01/2021/NĐ-CP Căn cứ khoản 1 Điều 82 Nghị định 01/2021/NĐ-CP |
Chế độ trách nhiệm |
Doanh nghiệp TNHH MTV, Doanh nghiệp TNHH hai thành viên và Doanh nghiệp cổ phần: chịu trách nhiệm trong số vốn đã góp và doanh nghiệp Thành viên hợp danh doanh nghiệp hợp danh: chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. |
Cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. |
Nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh?
Căn cứ theo các tiêu chí so sánh trên, có thể thấy rằng dù thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh cũng sẽ có những ưu, nhược điểm nhất định. Tùy vào từng tình hình, điều kiện cụ thể của mỗi cá nhân tổ chức mà có thể lựa chọn thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh.
Về mục tiêu và quy mô hoạt động kinh doanh
Mục tiêu kinh doanh và quy mô hoạt động của bạn sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh. Nếu bạn có kế hoạch mở rộng quy mô kinh doanh lớn, với nhiều chi nhánh và nhân viên, thì thành lập doanh nghiệp có thể là lựa chọn tốt hơn. Doanh nghiệp cho phép bạn dễ dàng mở rộng và quản lý một hệ thống kinh doanh phức tạp.
Ngược lại, nếu bạn chỉ muốn kinh doanh nhỏ lẻ, với ít nhân viên và không cần phải mở rộng quy mô quá lớn, hộ kinh doanh có thể là lựa chọn phù hợp. Hộ kinh doanh thường dễ quản lý hơn và không yêu cầu các quy trình phức tạp như doanh nghiệp.
Nhu cầu huy động vốn đầu tư
Một yếu tố quan trọng khác cần cân nhắc là nhu cầu huy động vốn đầu tư. Thành lập doanh nghiệp thường giúp bạn dễ dàng huy động vốn từ các nhà đầu tư hoặc vay vốn từ ngân hàng. Doanh nghiệp có thể phát hành cổ phần để thu hút vốn đầu tư, điều mà hộ kinh doanh không thể làm được.
Ngược lại, hộ kinh doanh thường hạn chế về khả năng huy động vốn. Bạn chủ yếu phải dựa vào nguồn vốn cá nhân hoặc vay từ người thân, bạn bè. Điều này có thể hạn chế khả năng mở rộng kinh doanh và phát triển của bạn.
Khả năng chịu trách nhiệm pháp lý
Khả năng chịu trách nhiệm pháp lý cũng là một yếu tố quan trọng khi quyết định nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh. Doanh nghiệp có tư cách pháp nhân riêng, nghĩa là trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp được tách biệt với trách nhiệm cá nhân của các thành viên. Nếu doanh nghiệp gặp vấn đề pháp lý, các thành viên chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp của mình.
Trong khi đó, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân riêng, nghĩa là chủ hộ kinh doanh sẽ chịu trách nhiệm bằng chính tài sản cá nhân. Điều này có nghĩa là nếu hộ kinh doanh gặp rủi ro pháp lý, chủ hộ có thể phải dùng tài sản cá nhân để bồi thường.
Chi phí vận hành và quản lý
Chi phí vận hành và quản lý cũng là một yếu tố cần cân nhắc. Thành lập doanh nghiệp thường đi kèm với nhiều chi phí vận hành và quản lý cao hơn, bao gồm chi phí thuê văn phòng, nhân viên, kế toán, và các chi phí khác. Doanh nghiệp cũng cần tuân thủ nhiều quy định pháp lý và báo cáo tài chính phức tạp hơn.
Ngược lại, hộ kinh doanh thường có chi phí vận hành và quản lý thấp hơn. Bạn có thể làm việc tại nhà hoặc thuê một văn phòng nhỏ, và không cần nhiều nhân viên. Hộ kinh doanh cũng ít bị ràng buộc bởi các quy định pháp lý phức tạp, giúp giảm bớt gánh nặng hơn so với loại hình khác.
Ưu đãi đầu tư và chính sách thuế
Cuối cùng, bạn cần xem xét chính sách thuế và ưu đãi đầu tư khi quyết định nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh. Doanh nghiệp thường phải nộp nhiều loại thuế hơn và các mức thuế suất cao hơn so với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, doanh nghiệp có thể được hưởng nhiều ưu đãi đầu tư và chính sách hỗ trợ từ nhà nước, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính.
Hộ kinh doanh thường chỉ phải nộp một số loại thuế cơ bản như thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng, với mức thuế suất thấp hơn. Tuy nhiên, hộ kinh doanh ít có cơ hội nhận được các ưu đãi đầu tư và chính sách hỗ trợ từ nhà nước.
Tóm lại, loại hình doanh nghiệp sẽ phù hợp với các cá nhân, tổ chức muốn có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, có sự kiểm soát và quản lý nhất định trong hoạt động của Cty. Loại hình doanh nghiệp sẽ phù hợp với các quy mô kinh doanh từ vừa và lớn, có mong muốn được đầu tư cũng như là phát triển quy mô hoạt động bằng cách thành lập các chi nhánh, văn phòng.
Loại hình hộ kinh doanh sẽ phù hợp với các cá nhân, hộ gia đình có quy mô kinh doanh nhỏ, lẻ, có cơ cấu tổ chức đơn giản và các thủ tục về nghĩa vụ thuế cũng bớt phức tạp hơn. Loại hình hộ kinh doanh sẽ hạn chế rủi ro vì quy mô nhỏ và cơ cấu tổ chức dễ dàng kiểm soát hơn so với doanh nghiệp.
Trên đây là thông tin về: Nên thành lập doanh nghiệp hay hộ kinh doanh?
Nếu còn vấn đề vướng mắc, bạn đọc vui lòng liên hệ tổng đài 19006192 để được hỗ trợ.