Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ
Trường Hải Tiến Giang sẽ cung cấp tài liệu giới thiệu về tác giả Minh Huệ, bài thơ Đêm nay Bác không ngủ. Hãy cùng theo dõi ngay sau đây.
Đêm nay Bác không ngủ
Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Rồi Bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng
Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
– Bác ơi! Bác chưa ngủ?
– Bác có lạnh lắm không?
– Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc!
Vâng lời anh nhắm mắt
Nhưng bụng vẫn bồn chồn
Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài
Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi!
…Lần thứ ba thức dậy
Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc
Anh vội vàng nằng nặc
– Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi, mời Bác ngủ!
– Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng
Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn
Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau
Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác
Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.
I. Đôi nét về tác giả Minh Huệ
– Minh Huệ (1927 – 2003) tên khai sinh là Nguyễn Đức Thái.
– Ông sinh ra ở thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.
– Minh Huệ làm thơ từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp.
II. Giới thiệu về Đêm nay Bác không ngủ
1. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ dựa trên sự kiện trong chiến dịch Biên giới cuối năm 1950, Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy cuộc chiến đấu của bộ đội và nhân dân ta.
2. Bố cục
Gồm 3 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “Lấy sức đâu mà đi”: lần thức dậy đầu tiên của anh đội viên.
- Phần 2. Tiếp theo đến “Anh thức luôn cùng Bác”: lần thứ ba thức dậy của anh đội viên.
- Phần 3. Còn lại: hình tượng của Bác Hồ.
3. Thể thơ
Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” thuộc thể thơ năm chữ.
4. Nội dung
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
5. Nghệ thuật
Ngôn ngữ giản dị, dùng nhiều biện pháp tu từ, giọng điệu tha thiết…
6. Mở bài và kết bài
– Mở bài:
Bác Hồ là vị cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam. Cả cuộc đời người đã cống hiến cho sự nghiệp giải phóng của dân tộc. Đến với bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, Minh Huệ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân cũng như tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
– Kết bài:
Qua bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, hình ảnh Bác Hồ đã hiện lên thật chân thực. Bác không giống như một vị lãnh tụ xa cách, mà vẫn đầy tình cảm yêu thương dành cho chiến sĩ và nhân dân.
III. Dàn ý phân tích Đêm nay Bác không ngủ
(1) Mở bài
Dẫn dắt, giới thiệu về tác phẩm Đêm nay Bác không ngủ.
(2) Thân bài
a. Tấm lòng yêu thương của Bác dành cho bộ đội và nhân dân
– Tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác dành cho bộ đội và nhân dân trước hết thể hiện qua việc Bác thức trắng đêm để suy nghĩ.
– Đang ngủ say chợt tỉnh giấc, anh đội viên ngạc nhiên khi thấy Bác vẫn còn chưa ngủ.
– Đêm khuya, mọi người yên giấc, một mình Bác ngồi bên bếp lửa hồng với vẻ mặt trầm ngâm.
– Bác đi đắp chăn để giữ hơi ấm cho các chiến sĩ ngon giấc, nhón từng bước chân nhẹ nhàng để các chiến sĩ không giật mình tỉnh giấc.
– Bác dặn dò anh đội viên yên tâm ngủ ngon, bộc bạch nỗi lòng lo lắng thương đoàn dân công ngủ ngoài rừng…
b. Tấm lòng yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với vị lãnh tụ
– Anh đội viên ngạc nhiên khi đêm đã khuya mà Bác vẫn còn thức.
– Anh đội viên hốt hoảng khi thấy trời gần sáng mà bác vẫn ngồi ngồi im lặng bên bếp lửa hồng để suy suy nghĩ, lo lắng cho mọi người.
– Hình ảnh Bác hiện lên trước mắt anh đội viên cao đẹp lồng lộng: Bóng Bác cao lồng lộng/Ấm hơn ngọn lửa hồng”.
– Khi hiểu được lí do Bác còn thức, anh cảm thấy cảm phục, kính trọng Bác và quyết định thức cùng Bác.
(3) Kết bài
Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Đêm nay Bác không ngủ.
Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
