Án lệ là một nguồn luật được áp dụng trong quá trình giải quyết các tranh chấp phát sinh trong đời sống xã hội. Liên quan đến lĩnh vực ly hôn, có thể kể đến một trong những án lệ đầu tiên là Án lệ số 03/2016/AL. Mời bạn đọc cùng Trường Hải Tiến Giang tìm hiểu về án lệ này qua bài viết sau đây.
Án lệ số 03/2016/AL Ly hôn là một trong 06 án lệ đầu tiên của Việt Nam được thông báo vào năm 2016. Án lệ số 03 đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 06/4/2016 và được thông báo tại Quyết định 220/QĐ-CA.
Án lệ 03/2016 giải quyết vấn đề gì? Tìm hiểu thông tin cơ bản về nội dung Án lệ số 03/2016/AL về vụ án Ly hôn
1. Án lệ 03/2016 giải quyết vấn đề gì?
2. Nguồn án lệ.
3. Quy định của pháp luật liên quan và từ khóa của án lệ.
4. Nội dung án lệ số 03.
1. Án lệ 03/2016 giải quyết vấn đề gì?
Căn cứ Quyết định 220/QĐ-CA năm 2016 thì án lệ 03 giải quyết vấn đề xác định tài sản chung của vợ chồng từ việc được tặng cho tài sản.
– Theo đó, cha mẹ đã cho vợ chồng người con một diện tích đất và vợ chồng người con đã xây dựng nhà kiên cố trên diện tích đất đó để làm nơi ở. Khi xây dựng nhà thì cha mẹ và những người khác trong gia đình không có ý kiến phản đốI. Vợ chồng người con đã dùng nhà, đất liên tục, công khai, ổn định vã đã tiến hành kê khai, cấp giấy chứng nhận quyền dùng đất.
– Trong trường hợp này phải xác định vợ chồng người con đã được tặng cho quyền dùng đất.
Đây cũng chính là nội dung khái quát của án lệ này.
2. Nguồn án lệ
Án lệ số 03 có nguồn từ Quyết định giám đốc thẩm số 208/2013/DS-GĐT ngày 03/5/2013 của Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao về vụ án “Ly hôn” tại Hà Nội. Nguyên đơn là chị Đỗ Thị Hồng với bị đơn là anh Phạm Gia Nam; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Phạm Gia Phác, bà Phùng Thị Tài, anh Phạm Gia Ơn, chị Phạm Thị Lữ, anh Bùi Văn Đáp, chị Đỗ Thị Ngọc Hà.
3. Quy định của pháp luật liên quan và từ khóa của án lệ
* Quy định pháp luật liên quan đến án lệ
– Điều 14 Luật Hôn nhân và gia đình 1986.
– Điều 242 Bộ luật dân sự 1995.
– Khoản 2 Điều 176 Bộ luật dân sự 1995.
* Từ khóa của án lệ:
“Ly hôn”; “Tài sản chung của vợ chồng”; “Tặng cho tài sản”; “Căn cứ xác lập quyền sở hữu”; “Xác lập quyền sở hữu theo thỏa thuận”.
Những quy định liên quan và từ khóa của án lệ số 03 về vụ án Ly hôn
4. Nội dung án lệ số 03
Dựa trên nội dung án lệ nêu tại Quyết định 220/QĐ-CA, chúng tôi có thể tóm tắt như sau:
– Theo kết quả xác minh thì việc tổ chức đăng ký kê khai để xét cấp giấy chứng nhận quyền dùng và các hộ kê khai tại trụ sở thôn xóm đã được tổ chức năm 2001. Tất cả hộ dân đều biết về chủ trương này.
– Ông Phác là chủ đất nhưng không đi kê khai. Anh Nam (người con) đang ở trên đất và là người đi kê khai làm thủ tục cấp giấy chứng nhận => Được cấp giấy chứng nhận quyền dùng đất số U060645 đứng tên hộ ông Phạm Gia Nam.
– Vợ chồng anh Nam xây nhà kiên cố 2 tầng trên đất này vào năm 2002, đến năm 2005 thì xây tầng 3. Ông Phác và các anh chị em trong gia đình anh Nam đều biết việc xây dựng trên nhưng không ai có ý kiến gì.
=> Như vậy, từ khi được cấp giấy chứng nhận (2001) cho đến khi có việc ly hôn của anh Nam, chị Hồng (2009), gia đình ông Phác không có ai khiếu nại gì về việc cấp đất, xây nhà này. Điều đó thể hiện ý chí của gia đình ông Phác là đã cho anh Nam và chị Hồng diện tích đất nêu trên.
Từ đó nhận định:
– Việc ông Phác và anh Nam khai rằng anh Nam tự ý kê khai giấy tờ đất, ông Phác không biết là không có cơ sở chấp nhận.
– Lời khai của chị Hồng về việc gia đình ông Phác đã cho anh chị diện tích đất trên, là có cơ sở.
=> Xác định quyền dùng đất này là tài sản chung của vợ chồng, khi ly hôn cần được xem xét chia tài sản theo đúng quy định pháp luật.
Khi chia phải coi anh Nam có công sức đóng góp nhiều hơn để chia theo công sức của mỗi bên và cần phải căn cứ vào nhu cầu về chỗ ở để chia hiện vật cho các bên nhằm đảm bảo quyền lợi cho các bên.
Án lệ số 03/2016/AL Ly hôn có thể được viện dẫn, áp dụng trong thực tiễn xét xử các vụ án ly hôn tranh chấp tài sản có tính chất tương tự như vụ án của anh Nam, chị Hồng đã nêu trên. Tùy vào tình huống cụ thể mà Tòa án áp dụng linh hoạt án lệ này.
Bạn đọc có thể tham khảo thêm các văn bản quy phạm pháp luật khác bên cạnh các án lệ như: Luật hôn nhân gia đình hay Luật tố tụng hành chính, Luật tố tụng dân sự,…
Án lệ số 03/2016/AL Ly hôn là một trong 06 án lệ đầu tiên của Việt Nam được thông báo vào năm 2016. Án lệ số 03 đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 06/4/2016 và được thông báo tại Quyết định 220/QĐ-CA.
